The Real Issues: July 1974, Kissinger, America, and the Cyprus Problem (Tr: Asıl Konuşulması Gerekenler: Temmuz 1974, Kissinger, Amerika ve Kıbrıs Sorunu)

             The Real Issues: July 1974, Kissinger, America, and the Cyprus Problem

July is a month that reminds Cypriots of their painful past. That's why it's not admired much among the people of Cyprus. Because it was in one of that July that they woke up to the sounds of warplanes in the morning. Because it was in one of that July that they were displaced from their villages. Because it was in one of that July that their homeland was split in two. Fifty years ago, in one of that July, my people were torn apart from the other half of their homeland. It's easy to say, but not easy to live through these 50 years... Time is not always the cure for everything; some pains deepen as time passes. Especially if the wounds continue to be reopened... "There is no holiday for suffering."

15 July 1974. The date when it all started... The day when the military junta in Greece, with the help of EOKA-B, carried out a coup to overthrow the President of the Republic of Cyprus, Makarios. Their aim was to unite the independent Republic of Cyprus with Greece, in other words, "enosis." The military junta in Greece replaced Makarios with Nikos Sampson, a known figure of EOKA-B, establishing a 'puppet' government in Cyprus. Thus, the necessary preparations for Ayşe’s vacation were completed...

20 July 1974. The beginning of Ayşe’s vacation... This is the day when Turkey carried out its first military intervention, 50 years ago. The justification presented to the public was that the constitutional order on the island had been disrupted. They were right because the coup carried out by the Greek military junta had disrupted the constitutional order in Cyprus. According to Article 4 of the Treaty of Guarantee, Turkey had the right to intervene in such a situation. Turkey came to the island with promises of bringing peace to all Cypriots and restoring the constitutional order. And what happened afterwards? The promises were not fulfilled, and Ayşe's vacation never seemed to end... The adventure that started as Ayşe’s 'vacation' turned into a 'settlement.' 40,000 Turkish soldiers were stationed on the island, and Turkey never withdrew from Cyprus... The first intervention, described as 'legal,' turned into 'illegal' after the UNSC resolution No. 360 on 16 August 1974 due to the prolonged 'vacation.' Turkey became an 'occupier' in Cyprus... Cyprus was divided in two. Many lives were lost, Cypriots were displaced from their homes. On this tiny island, Cypriots were torn apart and left longing for the other half of their homeland for many years...

Looking at this picture, it seems like Turkey and Greece are the states responsible for the division of Cyprus, right? But what if I told you that we are looking at only a small part of a bigger picture? What if I told you that throughout our history, the fate of Cyprus was never determined by Cypriots and that Cyprus was tossed around as a small 'pawn' in the shifting power dynamics of the world?

Do you know who was indirectly behind the military junta that overthrew the king in Greece in 1967? Or why this military junta didn't want Makarios? Could one of the main reasons behind the Cyprus problem be a greater power using Greece and Turkey for its regional interests? Think about it, is there a ‘superpower’ that comes to mind that supports both Greece and Turkey, both of which are members of a ‘common organization’...

The Greek military junta that ruled Greece from 1967 to 1974 was a strong anti-communist force working in alignment with American interests. On the other hand, the newly independent Republic of Cyprus's President Makarios was establishing good relations with the "Non-Aligned Movement." The Greek military junta feared that Cyprus's independent foreign policy might weaken its alignment with 'American interests' and potentially strengthen ties with the Eastern bloc. Therefore, they carried out a coup to overthrow Makarios...

In short, Cyprus was on its way to becoming the 'Cuba of the Mediterranean.' This could pose a threat to 'American interests' in the Mediterranean and the Middle East... Henry Kissinger, the U.S. Secretary of State and National Security Advisor at the time, first turned to Greece and then to his other ally in the region, Turkey. Greece prepared the ground for Turkey to intervene in Cyprus. And Turkey made the necessary move when the time came... After all, Ecevit was 'a good student of Kissinger,' and the presence of Turkey and the Turks on the island would prevent the spread of 'communism' among Cypriots. Indeed, that is what happened. Cyprus was divided; however, the 'interests' in the region continued to be protected...

Throughout our history, the fate of Cyprus has never been in the hands of Cypriots... Are we going to take action to finally take our fate into our own hands, or will we continue to be tossed around as a 'pawn' for the interests of the great powers? Will we learn to heal our own wounds, or will we continue to leave ourselves at the mercy of the great powers?

(Published in Özgür Gazete on 16.07.2024)

https://ozgurgazetekibris.com/kose-yazarlarimiz/gencler_yaziyor/147195-asil-konusulmasi-gerekenler-temmuz-1974-kissinger-amerika-ve-kibris-sorunu.html

**

                Turkish:

Asıl Konuşulması Gerekenler: Temmuz 1974, Kissinger, Amerika ve Kıbrıs Sorunu

                Temmuz ayı, acı dolu geçmişlerini hatırlatır Kıbrıslılara. Bu yüzden de pek sevilmez Kıbrıs halkı arasında. Çünkü bir Temmuz ayında savaş uçaklarının sesleriyle uyandılar sabahlarına. Çünkü bir Temmuz ayında göç ettirildiler köylerinden. Çünkü bir Temmuz ayında bölündü yurtları ikiye ortasından. 50 sene önceki bir Temmuz ayında, yurdunun öteki yarısından, birbirlerinden koparıldı benim halkım.  Dile kolay, ama yaşamaya kolay değil bu 50 sene... Zaman bazen her şeyin ilacı değildir, bazı acılar zaman geçtikçe daha da derinleşir. Hele de yaralar hala deşilmeye devam ediyorsa… “Acıların bayramı olmaz.”

                15 Temmuz 1974. İşte her şeyin başladığı o tarih... Yunanistan’daki askeri cuntanın, EOKA-B’nin de yardımıyla Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Makarios’u devirmek için darbe yaptığı gün. Amaçları, bağımsız olan Kıbrıs Cumhuriyeti’ni Yunanistan’a bağlamak, kısacası “enosis”. Yunanistan’daki askeri cunta, Makarios’un yerine, EOKA-B’nin bilindik isimlerinden Nikos Sampson’u başa getiriyor, Kıbrıs’ta ‘kukla’ bir hükümet kuruyor. Ve böylelikle Ayşe’nin tatile çıkması için gerekli hazırlık tamamlanmış oluyor…

                20 Temmuz 1974. İşte Ayşe’nin tatilinin başlangıç günü... Türkiye, ilk askeri müdahalesini 50 sene önce böyle bir günde gerçekleştirdi. Kamuoyuna sunduğu gerekçesi ise adadaki Anayasal düzenin bozulmuş olmasıydı. Haklıydı da, çünkü Yunanistan askeri cuntasının gerçekleştirdiği darbe, Kıbrıs’ta Anayasal düzenin bozulmasını sağlamıştı. Garantörlük Antlaşması’nın 4. Maddesi’ne göre de Türkiye’nin böyle bir durumda müdahale etme hakkı vardı. “Tüm Kıbrıslılara barışı getireceğiz, Anayasal düzeni teşhis edeceğiz,” vaatleri ile gelmişti Türkiye adaya. Sonrasında ne mi oldu? Verilen vaatler yerine getirilmedi, Ayşe’nin tatili bir türlü bitmek bilmedi… Ayşe’nin ‘tatil’ diye başlayan bu serüveni, adeta bir ’yerleşim’ halini aldı. Türkiye’nin 40,000 askeri adaya yerleştirildi ve Türkiye Kıbrıs’tan hiçbir zaman geri çekilmedi… ‘Yasal’ olarak tanımlanan ilk müdahale, ‘tatilin’ çok uzun sürmesinden dolayı, 16 Ağustos 1974’teki BMGK 360 numaralı karardan sonra ‘yasa dışı’ bir hale dönüştü. Türkiye, Kıbrıs’ta ‘işgalci’ pozisyonuna geldi... Kıbrıs, tam ortasından ikiye bölündü. Birçok canlar katledildi, Kıbrıslılar evlerinden, yurtlarından göç ettirildi. Küçücük bu adada Kıbrıslılar, birbirlerinden koparıldı, uzun yıllar boyunca yurdunun öteki yarısına hasret bırakıldı…

                Türkiye ve Yunanistan, Kıbrıs’ın bölünmesine sebep olan devletler gibi duruyorlar bu tabloya baktığımızda, değil mi? Peki, sizlere aslında tablonun çok küçük bir kısmına baktığımızı ve büyük resmi gözümüzden kaçırdığımızı söylesem? Aslında tarihimiz boyunca, Kıbrıs’ın kaderini Kıbrıslıların belirlemediğini ve Kıbrıs’ın dünyadaki değişen güç ekseninde, ufak bir ‘piyon’ olarak savrulduğunu söylesem?

                1967 yılında Yunanistan’daki kralı deviren ve yerine geçen askeri cuntanın arkasında, resmi olarak olmasa da dolaylı yoldan kim vardı, biliyor musunuz? Ya da bu askeri cunta, neden Makarios’u istemiyordu? Kıbrıs sorununun oluşmasını sağlayan temel sebeplerden biri, Yunanistan ve Türkiye’yi de bölgedeki çıkarları için kullanan, daha büyük bir güç olabilir mi? Düşünün bakalım, Türkiye ile Yunanistan’ın, ‘ortak’ içerisinde bulunduğu bir örgüt, ikisini de destekleyen bir ‘süper güç’ aklınıza gelecek mi…

                Yunanistan'ı 1967'den 1974'e kadar yöneten Yunan askeri cuntası güçlü bir anti-komünistti ve Amerika’nın çıkarlarıyla uyum içerisinde çalışıyordu. Diğer taraftan ise, bağımsızlığını yeni kazanmış Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Makarios, “Bağlantısızlar Hareketi” ile iyi ilişkiler kurmaya başlıyordu. Yunanistan’daki askeri cunta, Kıbrıs’ın bağımsız dış politikasının ‘Amerika çıkarlarıyla’ uyumunu zayıflatabileceğinden ve potansiyel olarak Doğu bloğuyla bağları güçlendirebileceğinden endişe ediyordu. Bu yüzden de Makarios’u devirmek için bir darbe gerçekleştirdi…

                Kısacası Kıbrıs, ‘Akdeniz’in Küba’sı’ olma yolunda ilerliyordu. Bu da Akdeniz ve Orta Doğu’daki ‘Amerikan çıkarlarını’ tehlikeye atan bir durum olabilirdi... Dönemin ABD Dışişleri Bakanı ve Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Kissinger, önce Yunanistan’a, sonra ise bölgedeki diğer müttefiki olan Türkiye’ye döndü. Yunanistan, Türkiye’ye Kıbrıs’a müdahale etmesi için bir zemin hazırladı. Türkiye ise gereken hamleyi, zamanı geldiğinde uyguladı… Ne de olsa Ecevit, Kissinger’ın ‘iyi bir öğrencisiydi’ ve Türkiye’nin ve Türklerin adada bulunması ‘komünizmin’ Kıbrıslılar arasında yayılmasını engelleyecekti. Nitekim öyle de oldu. Kıbrıs bölündü; ancak bölgedeki ‘çıkarlar’ korunmaya hep devam etti…

                Kıbrıs’ın kaderini tayin etmek, tarihimiz boyunca hiçbir zaman Kıbrıslıların elinde olmadı… Artık kendi kaderimizi ellerimize almak için harekete geçecek miyiz, yoksa büyük güçlerin çıkarları için bir ‘piyon’ niyetine savrulmaya devam mı edeceğiz? Acılarımızı artık kendimiz sarmayı öğrenecek miyiz, yoksa kendimizi büyük güçlerin insafına bırakmaya devam mı edeceğiz?